Λοιμώξεις εμφύτευσης συσκευών

Τι είναι οι λοιμώξεις εμφύτευσης συσκευών  και ποια αίτια τις προκαλούν;

Με τον όρο «λοιμώξεις εμφύτευσης συσκευών» αναφερόμαστε σε όλες τις πιθανές λοιμώξεις που είναι πιθανόν να προκληθούν εξαιτίας της εμφύτευσης ηλεκτρικών καρδιακών συσκευών, συνήθως εφόσον έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από την επέμβαση εμφύτευσης των συσκευών αυτών. Όπως γνωρίζουμε οι βασικές ηλεκτρικές καρδιακές συσκευές που εμφυτεύονται σε πληθώρα ασθενών είναι ο εμφυτεύσιμος βηματοδότης και ο εμφυτεύσιμος απινιδωτής. Ασφαλώς και οι δύο προαναφερθείσες συσκευές όπως και μερικές ακόμη που τοποθετούνται από επεμβατικούς καρδιολόγους στους ασθενείς, εμφυτεύονται προκειμένου να βοηθήσουν τους ασθενείς να αντιμετωπίσουν σοβαρές καρδιακές παθήσεις ή νοσήματα. Είναι προφανές όμως πως, όπως συμβαίνει με πληθώρα άλλων θεραπευτικών μεθόδων μακροπρόθεσμα, δύναται να εμφανιστούν ορισμένες επιπλοκές στην υγεία των ασθενών εξαιτίας τους.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της επιμόλυνση είτε της ίδιας της συσκευής που έχει ήδη εμφυτευθεί είτε του σημείου στο οποίο έχει γίνει η εμφύτευση  κάτω από το δέρμα. Η μόλυνση αυτή αποτελεί  το σοβαρότερο κίνδυνο καθώς ως αποτέλεσμα προκύπτει αυξημένη νοσηρότητα ή και θνησιμότητα ακόμη, ενώ πολύ συχνά λόγω αυτής ο ασθενής επιβαρύνεται και οικονομικά αν δεν διαγνωστεί έγκαιρα. Συνήθως οι λοιμώξεις αυτές προκύπτουν εξαιτίας της εισόδου βακτηρίων στο σημείο τοποθέτησης της συσκευής λόγω της παραβίασης του φραγμού του δέρματος. Δυστυχώς κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί παρά τις άσηπτες συνθήκες του χειρουργείου. Επιπλέον είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό το γεγονός ότι αυτές οι λοιμώξεις που προκαλούνται συνήθως από βακτηρίδια, δεν παραμένουν μόνο στο σημείο εμφύτευσης της συσκευής αλλά επεκτείνονται σε όλο το βηματοδοτικό σύστημα με αποτέλεσμα να προκαλείται πολλές φορές γενικευμένη σηπτική κατάσταση. Σε σπανιότερες περιπτώσεις μπορεί μία λοίμωξη να προκληθεί μέσω του αίματος σε ασθενείς που ήδη εμφανίζουν μικροβιαιμία λόγω κάποιας άλλης σηπτικής εστίας (π.χ. ουρολοίμωξη). Προφανώς είναι σημαντικό μετά την εμφύτευση μιας καρδιακής ηλεκτρικής συσκευής να υπάρχει όσο το δυνατόν τακτικότερη παρακολούθηση του ασθενούς από τον καρδιολόγο, ούτως ώστε να προληφθούν τέτοιου είδους λοιμώξεις.

Ποια είναι τα συμπτώματα των λοιμώξεων εμφύτευσης συσκευών και πώς αντιμετωπίζονται;

Είναι γεγονός πως πολλές φορές είναι ιδιαίτερα δύσκολη η διάγνωση των λοιμώξεων που προκαλούνται λόγω της εμφύτευσης των καρδιακών ηλεκτρικών συσκευών. Ωστόσο αξίζει να αναφερθούν ορισμένα από τα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλωθούν σε τέτοιου είδους περιπτώσεις. Τα πιο χαρακτηριστικά από αυτά είναι τα εξής:

• τοπική φλεγμονή, δηλαδή θερμή, ερυθρή και πρησμένη περιοχή στο σημείο εμφύτευσης του βηματοδότη ή του απινιδωτή
• διάβρωση του δέρματος με ή χωρίς εκροή πύου ή πυώδους υγρού
• συμπτώματα ενδοκαρδίτιδας ή γενικευμένης σηπτικής κατάστασης (σε ασθενείς που η λοίμωξη έχει εκδηλωθεί μέσω του αίματος και εμφανίζουν μικροβιαιμία λόγω κάποιας άλλης σηπτικής εστίας (π.χ. ουρολοίμωξη).

Προφανώς η διάγνωση και η άμεση αντιμετώπιση της λοίμωξης είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς, η καθυστέρηση στην αντιμετώπισή της  ή η ατελής θεραπεία αυξάνει τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα. Προφανώς και για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά κάθε λοίμωξη που προκαλείται λόγω εμφύτευσης συσκευών χρειάζεται το συντομότερο δυνατόν , να αφαιρεθεί ολόκληρο το βηματοδοτικό σύστημα (γεννήτρια και καλώδια) και ταυτόχρονα να χορηγηθεί  θεραπεία με αντιβιοτικά. Εάν ο ασθενής εμφανίσει ενδοκαρδίτιδα χρειάζεται να χορηγηθεί ενδοφλέβια αντιβίωση για διάστημα 4-6 εβδομάδων, ενώ αν υπάρχει μικροβιαιμία ή λοίμωξης της βηματοδοτικής θήκης, η θεραπεία με αντιβίωση μπορεί να έχει μικρότερη διάρκεια, δηλαδή να διαρκέσει περίπου δύο εβδομάδες. Προφανώς για όλο αυτό το χρονικό διάστημα, συνιστάται στους ασθενείς να εμφυτεύονται προσωρινοί ή επικαρδιακοί βηματοδότες. Τέλος, όταν ολοκληρωθεί η θεραπεία και αντιμετωπιστεί με επιτυχία η λοίμωξη θα γίνει  επανεμφύτευση άλλης συσκευής στον ασθενή και θα μπορεί να επιστρέψει εκ νέου στις δραστηριότητές του.