Συγκοπή

Τι είναι η συγκοπή και από τι προκαλείται;

Αν και οι δύο όροι δεν ταυτίζονται απόλυτα, συχνά η «συγκοπή» και η «λιποθυμία» θεωρούνται έννοιες συνώνυμες. Παρ ’όλα αυτά ανάμεσα στις δύο έννοιες εντοπίζεται μία διαφορά που σχετίζεται με το εύρος της απώλειας συνείδησης που συμβαίνει στην κάθε περίπτωση. Στην περίπτωση της λιποθυμίας συμπεριλαμβάνονται και καταστάσεις κατά τις οποίες ο ασθενής δεν έχει χάσει τελείως τις αισθήσεις του, ενώ ως «συγκοπή» ορίζεται η κατάσταση κατά την οποία το άτομο χάνει εντελώς, ασφαλώς παροδικά, τις αισθήσεις του, κάτι που συνοδεύεται και από απώλεια του μυϊκού τόνου που ελέγχει τη στάση του σώματος.

Υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν στη συγκοπή, όμως αναμφίβολα η βασικότερη είναι η μειωμένη προσφορά αίματος προς τον εγκέφαλο. Παρ ’όλα αυτά αξίζει να τονιστεί πως υπάρχουν πολλά είδη συγκοπής και καθένα από αυτά προκαλείται από διαφορετικά αίτια. Ενδεικτικά αναφέρονται τα πιο συνηθισμένα είδη συγκοπής και οι αιτίες που οδηγούν σε αυτά:

• Αγγειοπαρασυμπαθητική ή βαγοτονική συγκοπή, η οποία προκαλείται από συναισθηματικό stress ή λόγω κάποιου τραύματος, πόνου ή παρατεταμένης ορθοστασίας ή θέας αίματος
• Συγκοπή υπερευαίσθητου καρωτιδικού κόλπου
• Περιστασιακή συγκοπή εξαιτίας της ούρησης, της αφόδευσης ή έντονου βήχα
• Συγκοπή καρδιακής αιτιολογίας, η οποία προκαλείται λόγω βραδυαρρυθμίας ή ταχυαρρυθμίας ή δομικής καρδιακής βλάβης όπως συμβαίνει στην περίπτωση της στένωσης της  αορτικής βαλβίδας
• Ορθοστατική συγκοπή, η οποία προκαλείται όταν ο ασθενής σηκώνεται απότομα και βιαστικά ενώ βρίσκεται σε καθιστή στάση ή ξαπλωμένος, με αποτέλεσμα την απότομη πτώση της αρτηριακής του πίεσης.

Ποια είναι τα συμπτώματα της συγκοπής και πως αντιμετωπίζεται;

Όπως ήδη αναφέρθηκε το βασικό χαρακτηριστικό της συγκοπής είναι η παροδική ολική απώλεια των αισθήσεων του ατόμου, η οποία κατά κανόνα οφείλεται στην ανεπαρκή ή μειωμένη αιμάτωση του εγκεφάλου. Παρ’ όλα αυτά πριν τη συγκοπή το άτομο μπορεί να εμφανίσει ορισμένα προειδοποιητικά συμπτώματα όπως τα ακόλουθα:

• Zάλη
• Ναυτία
• Ωχρό και ψυχρό δέρμα

Αξίζει να τονιστεί πως σε αντίθεση με  το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, την επιληπτική κρίση και το κώμα, στην περίπτωση της συγκοπής, μόλις αυτή παρέλθει το άτομο ανακτά πλήρως τις αισθήσεις του χωρίς να υπάρχει σύγχυση ή άλλες διαταραχές.

Ο γιατρός σε περίπτωση συγκοπής οφείλει να προσφέρει τις πρώτες βοήθειες στον ασθενή, ενώ όταν αυτή παρέλθει πρέπει να υποβάλλει τον ασθενή σε μία σειρά εξετάσεων, όπως είναι να λάβει πλήρες ιστορικό του, να του κάνει πλήρη καρδιολογικό έλεγχο, μετρώντας του την πίεση και κάνοντάς του ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπερηχογράφημα καρδιάς (triplex), ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να τοποθετήσει 24ώρο ή 48ώρο Holter ρυθμού.

Η αντιμετώπιση της συγκοπής εξαρτάται από το είδος συγκοπής που έχει υποστεί ο ασθενής και με το είδος της διαταραχής που εμφανίζει. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί η εμφύτευση βηματοδότη ( σε περιπτώσεις βραδυκαρδίας) ή απινιδωτή ( σε περιπτώσεις ταχυκαρδίας) ή μπορεί να διενεργηθεί κατάλυση.

Στις πιο συνηθισμένες και απλές μορφές συγκοπής, όπως είναι η αγγειοπαρασυμπαθητική, περιστασιακή ή ορθοστατική συγκοπή, που αφορούν κυρίως άτομα νεαρής ηλικίας, ο γιατρός καθησυχάζει τους ασθενείς και τους δίνει οδηγίες για το πως θα προλάβουν αντίστοιχα επεισόδια.