Εμφύτευση βηματοδότη – απινιδωτή

Τι είναι ο βηματοδότης και πότε συνιστάται η εμφύτευσή του;

Ο βηματοδότης αποτελεί μία ηλεκτρονική συσκευή που χρησιμοποιείται προκειμένου ν’ αντικαταστήσει τη λειτουργία του φυσικού βηματοδότη της καρδιάς σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Κάτι τέτοιο συνήθως συμβαίνει όταν η καρδιά έχει πολύ αργό καρδιακό ρυθμό ή σε περιπτώσεις που δεν αντλεί αρκετό αίμα ή δεν καλύπτει τις ανάγκες του σώματος του ασθενή, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται συμπτώματα όπως η λιποθυμία. Αξίζει να επισημανθεί πως η εμφύτευση βηματοδότη προτιμάται και σε περιπτώσεις βραδυκαρδίας που ο γιατρός εκτιμά ότι μπορεί να επιδεινωθεί και να προκαλέσει επιπλέον προβλήματα στην υγεία του ασθενή. Αυτό συμβαίνει γιατί οι βηματοδότες μπορούν συνήθως να βοηθήσουν τον ασθενή να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τη βραδυκαρδία.

Πώς γίνεται η εμφύτευση του βηματοδότη;

Συνήθως η εμφύτευση του βηματοδότη γίνεται διαδερμικά, μέσω μίας ελάχιστα επεμβατικής διαδικασίας που διαρκεί το πολύ μία ώρα, κατόπιν χορήγησης τοπικής αναισθησίας. Έτσι ο γιατρός αποφεύγει τον τραυματισμό που θα προκαλούσε στο θώρακα του ασθενή η χειρουργική επέμβαση.

Αξίζει να τονιστεί πως η εμφύτευση του βηματοδότη είναι μία σχετικά ανώδυνη διαδικασία. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πιο πολλοί ασθενείς επιστρέφουν στο σπίτι τους  την επόμενη μέρα, ενώ μετά από μερικές εβδομάδες είναι σε θέση να επιστρέψουν στο καθημερινό πρόγραμμα των δραστηριοτήτων τους. Παρ’ όλα αυτά ο γιατρός  συνήθως ζητά από τον ασθενή ν’ αποφεύγει για εύλογο χρονικό διάστημα την ανύψωση του χεριού του πάνω από το ύψος του ώμου του.

Τι είναι ο απινιδωτής και πότε συνιστάται η εμφύτευσή του;

Ο  απινιδωτής είναι μια μικρή συσκευή η οποία εμφυτεύεται στον ασθενή από εξειδικευμένο επεμβατικό καρδιολόγο. Συνήθως συνιστάται σε ασθενείς με διαγνωσμένο σοβαρό επεισόδιο ταχυκαρδίας, ασθενείς με διεγνωσμένη στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια ή  σε όσους παρουσιάζουν πρόβλημα σχετιζόμενο με το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς. Ο βασικός ρόλος του απινιδωτή είναι η διαρκής παρακολούθηση της λειτουργίας της καρδιάς του ασθενή. Σε περίπτωση που κατά τη λειτουργία του εντοπίσει ταχυκαρδία που είναι απειλητική για τη ζωή του ασθενή, στέλνει σύντομο και ισχυρό ηλεκτρικό ρεύμα στην καρδιά, το οποίο συχνά καλείται στην ιατρική «ηλεκτρικό σοκ», με σκοπό να εξασφαλιστεί άμεσα η  αποκατάσταση του ρυθμού της καρδιάς. Μετά την αποκατάσταση, ο απινιδωτής συνεχίζει να παρακολουθεί την καρδιακή λειτουργία.

Πώς γίνεται η εμφύτευση του απινιδωτή;

Η εμφύτευση του απινιδωτή γίνεται πάντοτε διαδερμικά, συνήθως από την αριστερή κλείδα του ασθενή, αφού φυσικά προηγουμένως του χορηγηθεί τοπική αναισθησία. Είναι μία διαδικασία αναίμακτη και ελάχιστα επεμβατική, καθώς ο ασθενής αποφεύγει τόσο το ανοιχτό χειρουργείο όσο και τη γενική νάρκωση. Ο καρδιολόγος τοποθετεί ένα  μικρό καλώδιο, το οποίο εν συνεχεία οδηγεί στην καρδιά μέσω  μίας μεγάλης φλέβας, έτσι ώστε να επιτευχθεί η σύνδεση του απινιδωτή  με την καρδιά. Αξίζει ν’ αναφερθεί πως μετά την απινίδωση, μπορεί ο απινιδωτής να λειτουργεί και ως βηματοδότης, στέλνοντας ασθενέστερα ηλεκτρικά ρεύματα που καθορίζουν τον καρδιακό ρυθμό, καθώς για κάποιο διάστημα η καρδιά λειτουργεί σε χαμηλό ρυθμό. Προφανώς ο καρδιολόγος πάντοτε ρυθμίζει το ανώτερο και το κατώτερο όριο καρδιακών παλμών, για τα οποία ο απινιδωτής μπαίνει σε λειτουργία απινίδωσης ή βηματοδότησης.  Η σημασία και η χρησιμότητα του απινιδωτή είναι πολύ μεγάλη, καθώς βοηθά στην αντιμετώπιση απειλητικών  για τη ζωή καταστάσεων, όπως για παράδειγμα της κοιλιακής μαρμαρυγής και της κοιλιακής ταχυκαρδίας. Έτσι σε πολλές περιπτώσεις ο απινιδωτής σώζει τη ζωή του ασθενή. Μετά την τοποθέτηση του απινιδσωτή ο ασθενής μπορεί σε σύντομο χρονικό διάστημα να επιστρέψει στο σπίτι του, όμως επιβάλλεται να παίρνει συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή με σκοπό να προλάβει ή έστω να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης ανωμαλιών του καρδιακού ρυθμού, για να μην είναι ανάγκη να στέλνει ο απινιδωτής πολύ συχνά «ηλεκτρικό σοκ»  στην καρδιά του. Προφανώς χρειάζεται ο ασθενής στην καθημερινή του ζωή να ακολουθεί συγκεκριμένες οδηγίες που του συστήνει ο γιατρός, ενώ είναι απαραίτητη η τακτική παρακολούθησή του από τον καρδιολόγο, ο οποίος θα ελέγχει και θα αντικαθιστά τη μπαταρία του απινιδωτή και θα παρακολουθεί τη συνολική πορεία του ασθενή.